Obowiązujące w Polsce od 2017 roku przepisy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi są co jakiś czas aktualizowane m.in. w celu objęcia obowiązkiem zgłaszania nowych grup tzw. „towarów wrażliwych”. Według najnowszej nowelizacji przepisów ww. przepisów systemem SENT (System Elektronicznego Nadzoru Transportu) objęty został również transport odpadów.
Jak wynika z nowelizacji ww. przepisów każdy przywóz odpadów do Polski oraz przewóz odpadów przez terytorium Polski transportem drogowym i kolejowym musi zostać zarejestrowany w systemie SENT prowadzonym przez Krajową Administrację Skarbową. Obowiązek dotyczy wszystkich rodzajów odpadów, w tym także odpadów z tzw. zielonej listy, których przywóz nie wymaga uzyskania zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Do zielonej listy zaliczają się odpady, które nie są uznane za niebezpieczne, czyli między innymi makulatura, tworzywa sztuczne, metale, szkło, a pełna lista jest dostępna w załączniku III do rozporządzenia (WE) nr 1013/2006.
A zatem odpady w tzw. transporcie międzynarodowym (TPO), tj.:
- odpady przywożone do Polski,
- odpady przewożone „w tranzycie” z jednego państwa członkowskiego UE do drugiego państwa członkowskiego UE, przez Polskę,
- odpady przemieszczane na podstawie przepisów rozporządzenia nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przemieszczania odpadów,
objęte są Systemem Elektronicznego Nadzoru Transportu. Jedynym wyjątkiem od obowiązku rejestracji w systemie SENT jest przywóz lub tranzyt odpadów z zielonej listy o których mowa w art. 3 ust. 2 rozporządzenia 1013/2006, o masie nieprzekraczającej 20 kg.
Do obowiązków podmiotów prowadzących międzynarodowy transporty odpadów w systemie SENT należą:
- rejestracja, aktualizacja, uzupełnianie, „zamykanie” zgłoszeń,
- przekazywanie danych geolokalizacyjnych,
- posiadanie i okazanie – numeru referencyjnego (SENT),
- dokonywanie przewozu zgodnie ze stanem faktyczny i zapisami w systemie.
SENT oparty jest na trzech filarach obejmujących zgłoszenie przewozu, monitorowanie oraz jego kontrolę. Przewóz odpadów podlegających pod system może być kontrolowany przez Funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej, Policji, Straży Granicznej oraz Inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego w zakresie:
- posiadanie numeru referencyjnego (SENT),
- weryfikacji danych w zgłoszeniu,
- weryfikacji danych geolokalizacyjnych,
- oględzin odpadów (weryfikacji),
- zatrzymania/konwój środka transportu/odpadów,
- nałożenie (elektronicznych) zamknięć urzędowych.
Wprowadzone przepisy przewidują bardzo wysokie sankcje finansowe za ich nieprzestrzeganie. Podmioty odbierające odpady bez ich zgłoszenia w systemie SENT, lub z nieprawidłowościami w towarze mogą być obciążony karą finansową w wysokości 46% wartości brutto towaru, minimum 20 000 zł. Również w przypadku braku aktualizacji, niezgodności w zgłoszeniu, odbierający może zapłacić 10 000 zł kary. Kierujący pojazdem gdy rozpocznie transport bez numeru referencyjnego lub nastąpi włączenie/wyłączenie lokalizatora może dostać mandat w wysokości od 5 000 – 7 5000 zł. Przewoźnicy za braki, nieprawidłowości w zgłoszeniach, nieprzekazanie danych GEO ponoszą kary od 10 000 – 20 000 zł, a za nie dostarczenie towaru nawet do 100 000 zł.
Podmioty które zobowiązane do dokonania zgłoszenia muszą zarejestrować się na elektronicznej platformie PUESC Ministerstwa Finansów
https://puesc.gov.pl/uslugi/przewoz-towarow-objety-monitorowaniem-sent
Dominika Sułkowska
4ENVI